Ху1рметли Дур ад РД-над Госсоветед Седри Магомедали Магомедов ухуд йыгъад хьурагинды йыгъа Махачкалди ачых гьыъыр гьанийис гьыъыр ад памятник. Гьа монумент луза гьыъыр а шегьерди ад кьухьды рыкъы1де – Расул Гамзатовад дур гъад проспекте.
Памятник сукур а Дагъыстанад Правительствадид Халыхда, Магомедали Магомедова гвалах выъыд ерахда къанна хьудды сыда, гьамыкла 15-ды сыда республикадид кьухьды йиъине.
Гьа байрамад ачых выъыд церемонияди иштрак гьыъыр Магомедали Магомедовад духара – Россиядид Президентед Администрациедид кьухьнийды заместитель Магомедсалам Магомедова, СКФО-дид РФ-дид Президентед Полпред Юрий Чайкара, Дагъыстанад Кьухьды Сергей Меликова, хьурагинды Россииядид Правительствадид седри, «Фонд развития территорий»-хьур попечительский советед седри Сергей Степашине ва мадды баладбише.
Юрий Чайкара памятник ачых гьаъара ад церемониядид иштракчийшис кьыле гьыъыр саламбыр кид кагъат РФ-дид Президентед Владимир Путинед суруулад.
«Сиене гьу1мир Магомедали Магомедовичды Дагъыстанди липхьури. Миди гьание балад ва эккед гвалахбыр гьыъыри, дур-ун ад сиенебишды ху1рмет ад кьухьды йишир, гьекъийкъад йик1яа ватан хъывгад на дерде ад инсанашды йыхды яшайишед.
Ва гьелбетдики, йик1ыы лихъивис йыгара гьанийды йигитвалды, гьувга выъыд сиене Россиядис не ва Северный Кавказдис джетинды ва бала агъырды вахтинди, гьанийды суруулад эккед пай республикадид сава1лик не ва секинва1лик, валает кьат1 джившинва1лик кид.
Эккед абгасды мидыла хъуъ гвалах виъи, гьухуд йыгъад юбилеес Дагъыстандид меркезди ачых гьыъын памятник Магомедали Магомедовас – век1егьды, йигит инсанас. Гьекъийкъад Ватан хъывгад инсанас. Дур Магомедали Магомедовад гьу1мирдыхьван ихьды йик1е адгаси», – гьухьур Россиядид президенте.
Сергея Меликовды ч1елмыхьван, Магомедали Магомедова гьидылана гич1 ваъаддиший, мысга джуу лебшурай джетинды республикадис гвалахбыр.
«Гьакьдыкьулна, гьыъынис гюре ху1кимет не джамаха1т бадана эккед гвалахбыр гьанийис выр ай эккед звание Героя Труда Российской Федерации. Амма сахьусды кьухьды звание гьанийис, джат1ур, виъий инсанашды шадды яшайиш, савалды, ва да1ви-къалбыр джишин.
Зы, баласды ва1ка, шад йиъи, таныш йиъий, хьур, Магомедали Магомедовичехьван джухьван. Гьание зас мысга йыхды угутбыр вылц1арай, ха1р гьаъарай сахьусды лазимды кардимыс — ху1рмет хывкьын инсанашды, Дагъыстан хъывгын, гьамыра йиъи эдеми-инсан руъуд гьакьаллы на йигит.
Гьархы1н инсан ми дуьнйадыла рухьуд ч1ел диш, гьанийды ра1хъ бегьем виъи, хьур. Магомедали Магомедович яшайиш йиъи, тааки йик1ыы гъамарадийкьама, тааки адийкьама гьнийды гвалахбыр на фикирбыр. За балана умуд ваъара, гьеми уфтанды памятникере мысга йик1ыы хъыгас дур-ун ад Россиядид инсан», – гьухьур республикадид кьухьние.
Гене регионад кьухьние гьухьур, ха1р хылис джуды ваъад эккед гвалахакла Магомедали Магомедова лаъ хъуна халкьарай Дагъыстанад на Россиядид дердибыр на гьакьасабыр.
«Гьанийда руъурай лазим иди гьувга ваъас джуды кьуве, эгер лазим йишийне, гьабгурай дюзгинды арабыр. Ялгъылмиш джишир, гьувулгарай руъуд гвалахмыд гьекъийкъатвалды, гьац1ара гьаъарай гьамыд сиене сурбыр, да1гьви-къалбыр, гьа1джетбыр джыъыр гьабыр кьуле гыргарай. Гьанийды гьакьаллы ч1илире ва йик1яа дерде йишинва1лире инсанашды, гьабишды хаджалатмыд на дердимыд, дур сатыри Дагъыстанад таарихди мидыла хъуъды шумдыъиди ахиретди дагъыстанабишис.», – гьухьур регионад кьухьние.
Сергей Меликова гене гьухьур, Магомедали Магомедович балад джетинды гвалахмыд шийид йишир политик не эдеми йиъине. Джуды гьу1мирди шумаиди йишири бала агъырды гьакьасабырма, сасад геде эгъетир йыгад секкинийда хъуджуткуд кьарар.
«Амма гьанийды гьу1мирдид ра1хъ не валаетдид ра1хъ сакалдыбыр йиъий, гьагуд балад джетинвалдыбырма хывкьас ху1киметед савалды на гьадыла хъуъды лаъвалды», – гьухьур Сергей Меликова.
Сергей Степашине ихтилат гьыъыр гвалахакла Госсоветед Седриехьван выъыд лап джетинды вахтинди Дагъыстанас.
«Е тааныш дишир 35 сен мидыла хьурагине Российский Федерациедид депутаташды Съезде, ва лап джетинды сыдырма– 94-ды, 98-ды, 99-ды – е мысга саджигиди ай. Последний хылис правительствадид седри йиъине изды ра1хъ гипхьур ай мидиъ, гьади е сыт1а Магомедалихьван на Миноборонадид кьухьдыбишихьван эгъет1ир кьарар, бандитер мысна Махачкалди сидигасдиш хьур, ва гьа гедене е азад гьыъыри и Дагъыстанки, Северный Кавказки, ва Россияки», – гьухьур Сергей Степашине.
Гьание йик1ыы лихъийир, 1998 сыда, валаетдид министр обороны йиъиди, Магомедали Магомедовад хайишехьван гьание бала хъыъыр республикади правопорядокад органбыр.
«Дур адгын бадана Магомедали Магомедовичды, йигит духарды Дагъыстанад на Россиядид, Дагъыстан вишир йыгара да1гьви-гъал адишды на лаъ-хьуъ виъид, сиъинбишис хъывгад, бегемишды», – гьухьур Сергей Степашине.
Магомедсалам Магомедова, мемориал ачых гьаъади эккед сагъул-варулбыр гьъыъыр, дидды дур йик1ыы гъадухъундыбишис, гьанийды ху1рмет выгадухъундыбишис. РФ-дид Президентед Администрациедид кьухьнийды заместителе гьухьур, далгыд сиенебишды дидис выр ад кьимитдик кинийиъи лаъ хъуд дюзды сахьусды кьва1б гвалах: гьанийды пай кивалды Россия сагъна абгыник ва савалдыдик инсанашды Дагъыстанди ад.
«Йыгарай, ми памятникере гьагва гьыъыр инсындид хасиет, сахьусды кьул сивхьдид джуды гьу1мир Ватан бадана. Умуд а, мемориал гьасад ер викис, хьур, мидылахъуъды джигьил дагъыстанабишис угут высды, мысга дыкьасды, гьац1ара гьаъас, выш инсан йиъийди Магомедали Магомедович, ва йис иди йыгъад вац1ыр гьанийды гьу1мир, гедкьын бадана Россиядид не Дагъыстанад тарихекде», – гьухьур гьание.
Джурана эккед кьимет выр дур-ун ад дагъыстанашурад духара ч1елмыс, пайдахак кид, сывхы1р ад памятника: «Я горжусь тем, что я дагестанец. Я люблю свой многонациональный народ Дагестана в составе Великой России»-хьур.
«Гьа натийдже виъий гьу1мирдид Магомедали Магомедовичды. Умуд кивере, джигьилер, кьыле гьаъад гьа ч1елбыр, мааки гедкьаси, дагъыстанашура йишин — эккед гвалах виъид, чалышва1лихьван сыт1а джуды халкь бадана ва Ватан бадана», – гьухьур Магомедсалам Магомедова.
Б. МЫХАIДЫ
