Махачкалди хукбыр гьатIур себеб вишир Дагъыстанад Кьухьние Сергей Меликова джуды страницады телеграм-канала мисе гьухьур:
— Махачкалдид йыкьаI, Имам Шамильды проспекте, гьатIур ай хукбыр, амма шегьердид кьухьдыбишис гьа хабар вацIыр ай соцсетьма.
Шыв зада гьухьус йикиси? Агьвалат гьувгад виъи. Гъийгъа гьасад гьатIунмыкла ес иршере хаIр йыгъа, ерлид кьухьдыбишды маъ-хъаъ гьувургардиш. Республикади экологиядид суалмыс убур вылцIара: чIитIкIыд мусорад отходмыд джетинды обработкамыс на сквербыр на паркбыр гьыъынис, кьуле гыргади, меселла, Каспийский дерьяхад къирахад проект. Гьабыр йиъи суалбыр ихьды хьура сихьир ад ихьды президенте Владимир Владимирович Путине, ва изды позиция ки гьа виъи.
Эгер шегьерма на районма ад агьвалатакла далгыйне, ес гьабгура яхда адбыйды: «Гьал иди хукбыр гьатIур а» — гьасад дур гъад ихтилатбыр йиъи ес ихъиршед. Вышер диъи гьабыр? Ва гьис йиъи гьабыр мидийкьама джадацIад?
Агьвалат гьекъийкъат агъырды виъи. Баладбише Махачкалди ад язухъ гьаъардиш аа-уу хад шилвалдымыд. Алвересды ермыд бадана, тукмыд синмыс мышат гьаъара, хьур, сасад геде геджедкьасды рахаIтваIлис не темизваIлис — «кьурукь темиз джаъас», хьур.
Сиъинбишис гьацIара ва рухьура, хукбыр — ихьды природа йиъи, хукбыр — темизды гьава виъи, хукбыр — бытIравалды виъи. Бес гьис и ратIуд? Халбыр лебшура шилвалды ад джигида ва проект йыхыIсма — хъуъ ваъара ерала ад шилвалды, маlхлима плитка ливирхьере, хукбыр халда гид ратIура, «йаькваIс мышат джывын бадана», хьур, ва мадды гьасад гвалахбыр. Амма цIиндыбыр хъезес телесых дуруъуд цIамдыбыр диъи… Яки хъезере, «услас», хьед гьабгъурдиш, ва хукбырки, гьелбетдыки, къуру хъу1гъуIре.
Аахир шиви? Шилды Махачкала изды хыныхваlлид гьамыъ виъи баласды кьвабырмыд джунгли. Хьад ихьды шилвалды адишды, гъыlлд — аlхъ адишды. Баласдибише гьа гвалахбыр вахтиндире, советхуlкийметала хъуъ дегиш вишир ад, ягъаlбыр ка халкара. Бес таарих гыйгъаlре эхир спираль ка, ва быга ихьды хынимеше хуткаси, гьис сипхьур ес мисед ер яшайишес. Шыв джываб выс е гьабишис?
Тербие вын, кьуле эдин — гвалах лазимды на выгад виъи, амма е гьа гвалах ваъама хукбыр елли адгасдиш. Гьадыла за гюзет ваъара ерлид кьухьдыбишда гедкьасды лазимды гвалах! Шегьермыд ва районмыд кьухьдыбыр джуьхьды администрациемыд къуллухчийшихьван сытlа дерде дишир йыгара шилвалдымыд езелмыд, кьимет высды джуьхьды гвалахас. Амма сиене суалбыр кьуле гыргади, фикир выъыр йыгара. Эгер хук йисды виъине йишийне, гьадид ера хъевезир йыгара мадды, гьадыла хъуъки эйлуг гьаъара гьадид. Ад хукумыд эйлуг гьыъыр йыгара, вахтинды гьаъара обрезка, гьабгъура хьед ва мадды гвалахбыр.
Ми суалад бадана халкьдиреки джуду ниятбыр гьухьур гьацlара гьыъыр йыгара. Са джураана лювшур хук ишлемиш выъыр йыгардиш политикадид шантаже, агьвалатахда гадхъыlр йыгара сиене гьакъасабыр гюзет гьыъыр ари хана.
Гьадыла вазырды ахираа йыкьама выгырга рухьура Дагъыстанад Минприродадиде вице-премьер Нариман Абдулмуталибовахьван сытlа халкьдид советед иджлас. Минприродадид ва Даглесхозад докладахда зы хъацуси мартас оперативный штаба.
За гюзет гьаъас предложениебыр шууна ухуlр ва бала гьыъыр йыгарди шилвалдыбыр ихьды шегьерма на районма.Иджласа иштрак гьыъыр йыгара сиене хальдид организациемыра ва мадды гьалыс йыгардики. Бегеде йиъи хьад, ва хукбыр езир ва гьамыд эйлуг гьаъасды инициативабыр за дестикь гьаъас.
Зы са эккед проспектмыкла диш гьалгара ад, мадды ермыклаки, хукбыр йыгъ- йыгъала цlам руъура ад.
Адкал шилды хъаваъас Махачкала — джетинды гвалах виъи. Амма вичlесды виъи, эгер сиене сытlа чалыш дишихьвна!
Б. МЫХАIДЫ
