(Начало в 14 номере.)

Мисалабыр

Дагъал дагьамды джигида гъаъ руъура.
Дадалара гъылыгъ ваъадиш.
Дайекла йиван вуруъма, ийессиекла тыла викиси.
Дама — балта, хала — лампа.
Дайрагь дурура лывырц1ара, бан га1ба1нджере абхъу1ре.
Девечи мийман хакьынийды дарваза генгне выгара.
Девиед гардан выгара, ч1ел ваъади виджирдже выъыр, гьухьус.
Девидид хьура фил ги.Девлетлиес — лаъас сагъвалды вийихь, касибес: гьила агыри?
Дирид-диринийды дуьнйа виъи.
Дылан йахыр ц1ай йишири, яц викьир — як.
Дылынды хьыв джулъэд хьурасурабыр.
Дукрак кид кафна ки келгара.
Дуьзды ихтилат гьыъыиийды г1ал ч1уркара.
«Джан» ваъад хьур миз лаварт1удиш, ц1амара — хал.
Джан темизне yxylp йигара — уьлуьм хъу.
Хал темизне yxylp йигара — мигьман хъу.
«Джан», «джан» ваъара джан лебшура.
Джеведед кьул десмала ивири.
Джеветед дуьк1уьклаа табак вуруъудиш.
Джиганийыхда йигад ки руъуд и.
Джигьил геде джан yxylc гьац1ырдиш, хьанне — хал yxylc.
Джуды уле ад дал гьувгардиш, маннийды уле ад ч1умул ки гьагвара.
Джурхуд нин — дживирджид хьыв.
Джуьджиере к1ат1 аварцыра.
Джус кар кидишне гытирире кьу1л викьирдиш.
Дур идхьусдыхъаъ ул игъибхьухь.
Дух дидды улид йа1кв не йик1ид рак и.
Дух диш, ух и, халды сыных на, йик1ид яных и.
Дуьнйадид мал мыйа1гъ, джандид сагъвалды ва1гь.
Джуьджуьй къабыхаа угьу1вч1ури — къабых бегемиш хъыъырдиш.

Етим уху1нийды г1ал ибыра руъуд и.
Етимес «джан» ваъабыр бала дуруъура, са г1ал хьывад вылц1абыр – ц1ам.
Етимес йыгъ вылц1адиш, улджумас виригь.
Емиш джаваъад къавах.
Зер везес джац1ыйне — вихь ч1укур а.
Идды ч1илире йилаг ки йирц1ед и.
Ийессиед ул дарман.
Ит джаъад гъхубагъ на кар джаъад мулюх.
Ихтибарсыз дуст анийс душман гьидис герек и.
Ихтилат гьаъад ахмакъ йишийне ки, убур хъабцуд гьакьаллы йишир йигара.
Ихьа йиркьыр к1ыб xalp йишид.

Йахура хын джаъад, халыс гидруха джаваъад.
Йибкъыд бахт хъувургъа хъымываъ.
Йигитед къари гич1еентиес арыргад и.
Йик1 гъадишды хал хараб, хьед хъудишды хуй себил.
Йик1ис гьаджагвуд улис гьагвардиш.
Йикьиние васи ваъара, марание-джус йигад.
Йивандис эг вырыхы1ди йыма1лере ки гъил лаъ келъэре.
Йывыб яц ад са т1улырыхда ма1гьтадж руъуд и.
Йыгардиш рухьуние йывыд йыкьцар улед и.
Йыма1л ветес джишийне, алух етере.
Йыма1л-касибед лы1кь виъи.
Йыма1леклаа т1ат1ал кам маъ.
Йыхды къари — выг1лид хулкымыла, йыхды выг1ыл — къариед п1ызымыла гьац1ад и.
Йулдашешды к1ыъды йикисдыхъаъ, тылыймашды кьухьды йишийне йыха и.
Йургъа йывандид джыбра — руг, быт1рад хьыдынийды джыбра- ч1ел вуруъуд и.

Касибед къеден — хьамыр.
Качалахда бахт вуруъуд и.
Кетхудыйшды тылыймашды бадана кидждырхъад касибер.
«Киш» выъыйне — нуц1 лархьвара, джывыъыйне дуьк1 лаварт1ура.
Кулкура йидкьыд йухура хъихире.
Кьат1 вишид хьыв кихъиджыбхъас вич1едиш.
Кьва1р чакькьал са ублы гьалиб вуруъура.
Кьва1б кьы1й йы1кь сукур сыра идхьийне, хьесым сукур ахъдыргара, кьва1р седиван -йы1кь сукур.
Кьел кидишды гвалах келлиди гьакьал адишние ваъара.
Кьы1ере – кьы1йвалды гьувга ваъара, кьы1дире — кьы1двалды.
Кьырыб сагъ йишийне, як лихъихьиси.
Кьул ведед гlap рыхъа1 угъювгъюре.
Кьу1л гьувгуйне аслан вуруъуд га1т, аслан гьувгуйне кьу1л вуруъура.
Къари раъади вала гьакьаллы раъ.
Къариере выг1ыл хьыт1ад сукдин ки эла харкьара.
Къатиред къимет ублис вац1адиш.
Къыдыкь йиъид ка кавал гьаъ.
Къунши йыхды йишийне быркьы1д рыш ки выг1лис руръуси.
Къуншиес кьва1б т1уъ ва1гъ, вас — са.
Къурудихьван ма1гьды ки гьурхьара.
К1ак1ал вийир хыл дагул маъ.
К1ат1ырыра хьед рагьара — Йинчыхьда гывкъара.

Лаъ лешуйне — т1ул хъудишды, а сихьийне — кьан гидишды.
Лазимсызди — г1а1лире хан йикьире, лазимди — тыла ки викьис руъурдиш.
Ливис дживч1ед йюкьды къеден, саъас джич1ед джулды гъа1да1гъ.
Лихьешды хъа1лес ухун ц1ы ливедиш.
Лывырсыд гьа1ег гъара саъ джибкьын мимкин адиш.
Лысыра убур лийири, т1ехьире убур сийири.
Лы1кь ливчийне лысын гебгырдиш, гьу1д ливчийне — макъакъ.
Лувзуд духлахьде хьед гагъу1диш.
Лувзуд яцахьде кьыхъ гивирхьере.
Лузуд хьидире ил лебшуд и.

Мал ад джигиди мал йикьид и.
Мал къазиед йиъине, къам кьу1лире деъэре.
Мал — уьлихьде, кар — хылихьде йыха и.
Малдис зарар йикисдыхъаъ, джандис зарар йишихь.
Маннийда худка, вас гьац1ад хыла симерыг.
Маннийс къуй либт1ид выдж къуе ирхьуси.
Мас лукуд джигида руг либхьура.
Масалыс йы1кь йыхы1р мук1 мываъ.
Мес виъид ка гъил сигаъ.
Миз а — ит къазамиш гьаъад, миз а — бела.
Мийман к1ыб хъу1гъу1д йыхды йиъи.
Мисде гидире шес гидис гудж ваъара.
Мисе гьыъыйне — дид йикьире, тисе гьыъыйне — нин.
Мич1ри гьабт1удыла хъуъ ра1гъ кахъабгъура.
Мыкьа йиъинахъун — кьыхъ лываъ, га1ше йиъинахъун — гардж ийч1а.
Мыкьлад г1ал кинийда — йыгъад ра1хъдин хырыда йиш.
Мыкьлад яцад кач сивилкара.
Мы1хда выдж хъиркьыйне, хыла гъад гьа1р на вар гьаъара.
Мыхьчебахда хал руъудиш.
Му1кьу1д хабар — делинийда, халды хабар — хынхыдаа.
Мулюх кьырба лувурзара.
Нац1ура ц1ый ламарыц1.
Накь гьаджагвур к1аз вахадиш.
Нац1урда йыгыр, хьед кыджывыр хъыгыри.
Накьыш ч1ир йишийне ка1ширере сылаб кьат1 гьаъара.
Нинды хыл калды кар джугьу1д.
Нисе yxylpe къыдкьыра, хьыдылды — выг1лире.

Паджиле — кьу1лешды девран, гиме — выг1лешды девран, хьарахьде — хьылешды девран.
Пашмал руъудиш к1ыб лаъ лузуд на к1ыб къари рыъыд.
Пашмалвалды адишние на1гьни гьаъадиш, йадал адишние — заари.
Пехилчиед гъилабыр хьидик руъуд и.
Пешимыра пашмал гьаъадиш.
Рагьад эдемиед эхир йыха вуруъудиш.
Ра1гьим адишдинийикла гьа1ким джугьюд.
Ришис шу — банад хыла йыгад и, шус риши — рыхъы1д гут1аа.
Рыш, вада рухьура, сус, вас ун йиш!
Рыш хала — кьу1нды йыгъад мийман риъи.
Рышере рухьуд и — вас гьац1аси, хиндадые — зас гьац1аси.
Ры1хъ гьыъыд — рыхъы1д гут1ахьде.
Ругьургьанийс — кьва1д рак, ухьун кинийс — кьва1д йыг1 гъеркьадиш.
Pylx бана четинене гыргара, банад кьулуула саъ рагьа1тене хъыгара.
Саабыр адишнийыхда, абыр вуруъудиш.
Са берекет — гьугъла, йывыб — виргъе.
Са гиме кьва1д дур маъ.
Са сываа гъад йыванмашды ранг са джишийне ки, т1ыл са руъура.
Са хылидаа гaп вич1едиш.
Са хылик кид т1илабыр ки са руъудиш.
Са хукакла багь руъудиш, са тепидикла — дагь.
Савда дуьз вишид базара аргардиш.
Сада люъудире вышне тух руъудиш.
Сахыр — гъилаб гийтере.
Сес выъыд джигиди гьа1р мываъ, джывыъыд джигиди — дарвалды.
Сик1ире джыбыр ливте ваъара, хьыдыние миз валга ваъара.
Сифадыхьван хьед ларц1адиш.
Сыв хана рыш сирига, лу1хъ1увшус — сус.
Сывхыд тылыйа т1ат1ал сымары1х.
Сынийс — гъил, сынийс — гыл.
Сыра мулюх а хьур, гьили дуруъуси?
Сырыхда йихид майит не, г1а1лихда йибкьыд ч1ел хъургъа хъаъадиш.
Сувкьуд асланахъаъ вирхьад чакькьал йыха виъи.
Сук сывъыйне суку вич1ердиш — бугьаза абгасды гьац1ара.

Текды хыных – быркьы1д руъуд и.
Телесыхва1лик ц1ай кидхьуй.
Телесыхды хьед дайрагьа леркьадиш.
Телесмишды тылыере быркьы1д ц1ик1ер гьаъара.
Тыла вырыхы1ди иессиед ул вырыхы1д и.
Тыла тылыехьван киджвилхъара, убул хы1быы сивиргара.
Тылыед джаргвардис ки на1нет, лы1хдис ки.
Тылыед гьу1мир ху1ла1хды вуруъуд и.
Тылыйере джулъэд руъудиш, душманара джурухьуд.
Тылыехда ки иесси руъу1д и.
Тылыехьван дуст йишинийды хыле т1ат1ал йигара.
Туек йа1хъ джаъад, ясак джерешед.
Турыд йыхы1н хъу1гъу1ре, мизид йыхы1н — ваъ.
Т1улырыхьван т1ыл кейис йич1едиш.

Фатима ИБРАГИМОВА