Джалахьуъ къузуй сурухда хъуд са мукъа1 анийиъий гьемисед гьа1дат — ц1ухьуд сен йишийне рыш рывылц1арай выг1лис, ц1ымыед сен руъума гьа рыш выг1лид хала сарыртарай нинис не гьанийды духарыс къулвалды въара. Нагагь га1нинис гьанийды суркьун, лешун, сихьин, илед гьыъын, рагъад гьыъын бегемиш йишихьвна, сарыртарай, халды йыгъ-на1х леджеч1ухьвна йихъриргарай.
Са етим рыш гьаса рыгыргара гьа мукъа1 ад гадиес. Га1нине ч1ел сивтере, тенематал сийтере гьеми рышес лаъвалды вылц1ара адиш, амма духарыс рыгара а гьеми рыш.
Йыгъырмыкла са йыгъа, гьеми рышеда лехъет1ес джишир руръура мукъа1 ад джарра1хахда. Рышере шагыет гьаъара, гьемисе джу йыгъ-выш гыргара га1нине, гьанийис укъмуд авгъу кывыс йигара, гьа рикьераъасна, зы ки архыйин рикисне.Амма мукъа1 ад джарра1х йиъий гьеми рышед дидды йик1 гъад хыди, гьадыла гьеми эдемиес, хыдиед руху1мыс джигара джишин бадана, писвалды ваъас йигара йишир диш.
Джухда ад къизил калдыбыр ки хана руъура авгъу масак лешус. Бала фикирбыр гьыъыр джарраха1ре, шыв чара ваъасди гьеми рышес, шууды услахьван кюмег высди хьур.
Рышахда сес выъыр, гьеми эдемиере вылц1ара са саягъдид укьбыр, рухьура: «Гьемибыр ха1р илесдыдик каъара кивияъ га1нинис, гьа яваъшене сен руъудире рикьис. Амма ва кьва1д кар хы1ва1 лешур йигара, ва зас кьин гьаъ, гьа карбыр кьуле гыргасна.
Сахьусды кьул, вада хылихьде гине гьа рикье раъас йикис диш, гьис гьурди илсанашис гьац1аси ва гьанийис шывгакиъди гьыъыд ка, ваа тахсир лиджидхьусды дава выси за вада. За вада гьасад укьбыр выр а, яваш-яваш илсан йикье гьаъад. Кьва1дхьусды ки, ва вы сабыра рыгыр йигара, га1ниныхьван ки хьуъ сухъуркур джан-гьа1зиз ваъара, илед-рагъад, халды, хизындид эйлуг гьаъара аъ-гъаъ рыкьа».
Хъарацур гьеми рыш, рази ришир гьа гьухьубыр ки гьаъас хьур, хы1ва лешур укьбыр ки хана хъырхьыр.
Яваш-яваш гьеми рышере га1нинис каъара ка1рч1ур илесдыдик укьмыд хьед, йиркьыр, гьаъ гьухьуд гьаъара ка1рч1ур, аслях ришир, миз ширин вишир, халыс-хизындис ху1рмет–ха1зат ваъара ришир. Дишды сюхьдене бала тархам риъий, гьалыхдана хъарабц1ур диший. Хъуъдире-хъуъ гьакьал-камалбыр йишир, сувкьуд яцкалды сус ришир, га1нинис ки хыргара ришир. Къуни-къумшиехьван суркьуйне ки, сусды таа1риф гьаъара, рирзере, изды сусулы йыхды, артухды гьеми дуьнйады рикис диш хьур. Гьаса, гьаса, ха1р багьанадыхьван, йишири сен. Гьемибишды арабыр гьадухъун ки аслях йишири нинды на рышед ка, сасынийис хъыдгара дишир, гъеблир ешемиш диъий.
Йыгъырмыкла са йыгъа укьбыр лат1ур, йик1иы хъидкьыр гьеми рышес «Ай-гьараай хьур, валлагь, изды га1нин рикьиси. Гьамыъ шываъас? Зас гьа рикьир йигардиш, валлагь, гьамыъ гьанийыла гъайри захда нин, риши адиш».
Улджумад йыгъа гьеми рыш рахара руръура гьеми джарра1хахда. «Гьай джарра1х, а1зиз джарра1х, валлагь, зас га1нин рикьир йигар диш, захьван гьа гъебле хъиршир а, гьамыъ зас гьа рикьир йигар диш, ва зада мадды укьбыр хъивияъ». Гьаса хьур гьухъуйне, джарра1хе хъухур: «Вас гьеч гимийич1, за вас выд илесдымык каъад укьбыр йиъий, амма авгъу анийиъий выды келлиди, выды ква1ч1ва1лире, мыкьва1лире».
Гьаса йишийне, йик1 ачых гьаъ, хатир гьаъ, ху1рмет ваъ, кьа1снийис , кьухнийис, к1ыънийис, Аллара ва1с ки ра1хъ ачых ваъас, рухьудкал атабабыйше.
Мира Казиева
