30 ноябрес Дагъыстанад Кьухьды Рамазан Абдулатипов йыхьыр ай Унцукульский районди, гьади луза гьыъыр бегьем руъура ад йиъи этнографический мемориальный комплекс «Ахульго».
Ихьды ихтилат йиъи архитектурный ансамблеклады, гьади киниъи 17 метри гъад башня ва выставочный зал бегеде хад эккед зданиеди ад.
Гьади гвалахбыр гьаъара а дур-ун ад устараше — эвелды кьвабырды, дарымыд мас лирхьед. Гьа бала джетинды гвалах виъи, гьадыла вахт ки бала вишир, йисхьурди сиене гвалахбыр гьаъара ай са хлабырмыхьван. Амма джетинва1лихда гаджадкьыр, гъийгъа гьухьус йикиси «Ахулько» бегьем йиъи хьур.
Джуду суруула республикадид Кьухьние генеки артухды указаниебыр хъывыр комплекс лыт1а гьыъынид сураа ва зала ки йыхьды кьалыб йишин бадана, йисхьурди гьади хъийисды йиъи тигедене Кавказский да1вие иштрак гьыъыд инсанашды шикилбыр.
Гьадыла саваенди, гьухьур гьади аа-уу ад ермыд-юртмыд усул викье мываъ хьур, йишидыхъун 177 сен хьурагинед услак кикара йишир йыгара хьур.
Йик1иы лахъахара, Ахульго банада 1839 сыда царед къушумара разгромить выъыр ай Имам Шамильды ставка. Мемориал луза гьаъара ад йиъи гьа да1вие дыркьыбыр йик1иы гъадгынбадана ва бегедене йикисдиъи хьур 145 сен Имам Шамиль йикьидыла хъуъ.
«Мемориальный комплекс бегьем йишидыла хъуъ кьа1рды республикадид артухды усул на йикисдиш, гьа йикиси гьадыла саваенди ху1рмитдид памятник, ари даъад са халкь ка Кавказдид не Россиядид джамаха1тбыр, — гьухьур Рамазан Абдулатипова.

Б. МЫХАIДЫ