МыхаIшура йиъи зы

Шиъирбыр, наIгьнибыр, теснифбыр, газелбыр, рубаибыр, бейтибыр

Джагьаргягь тесниф
Гъашбыр йайух калды, ц1ыдды улабыр,
Итыла, шаграла, ширинды бук1быр.
Йик1 эгъет1ир гьаатхы1д, эй наз хад дилбер,
Зас вы рыгара, сатаъ далгыхь халкьбыр.

Ара хывхад:

Йили рыхьырдики, джыбра йиъи зы,
Ваъала хыл лившус диш — изды риъи вы.

Муху1бдид гьашкь ана, ад са йик1 диндж диш,
Не са раха1твалды, не сукьун адиш.
Йик1иы гъамадама, ва зас выд гафбыр,
Рыкьа йик1иы хъыга-дуьз хъаъ накьышбыр.

Ара хывхад:

Изды лаъвалды, сиъин ваалад виъи,
Рыкъы1 ул ливхьид хьур, джан бирян йиъи.
Хабар а, вас ки зы йыгад, амма йис-
Вац1ара ваъар диш, вы хьур ад йик1ис.

1. Йайух (туьрк.)-ух йийед йарах (лук и стрела).
2. Бирян йиъи (туьрк.)-гьутхьун.

Магьур тесниф
Дуьзды гьакь гуьзет гьаъара ад и зы,
Гьааса зы яратмиш гьыъыд и хъыргад.
Лаъ лирхьур, саъ хъикьаси зы деряйгь кал,
Гьинчире кихьид диш зас аджыгъ, хъыргал.

Ара хывхад:

Мырыдды лийкьас диш,мысна лийкьас диш,
Писды выъынийды йик1 шад йикис диш.
Йигит кал кьул лаъ кееп1ир ругъуд и зы,
Йис хьуйне, гьухьуд ч1илыла хъургъуд диш.

Гагь лархыр, гагь сахъратхьвара нац1урбыр,
Несил йибкьыр, несил хъу1вгъу1ре, хъыргад.
Замана гьапхы1ри хьур — зас гимий гич1быр,
Вы а хьур зы кьа1се йикис диш, хъыргад.

Ара хывхад:

Магьур тесниф
Куьчене лаъ риъид рыш,
Гвадирды юруш хад рыш.
Кьамч1елийбыр кьвакьымы,
Ситхьур — дамахбыр хад рыш.

Ара хывхад:

Рыкьа, рыкьа, джан рыш,
Изды гьезимды джийран.
Лурза рыкьа, джан рыш,
Ва зы гьыъыр а гьейран.

Шыв быт1рад бый-бухах гъа,
Вазырды нур сагьур а.
Улабырмыд йо1квара,
Дуьнйады нур сагьур а.

Улабыр са ваа гъана,
Сейир гьаъас майдана.
Ихдилат, йа1хъ гьаъаси,
Кьу1нийды йик1 шадана.

Ара хывхад:

Магьур тесниф
Йешемиш йикисдиш, вы хырыда хана,
Шууна быч1 лидкьыихь, майдан хырыда хана.

Ара хывхад:

Гьу1мурдид хал изды, йик1 изды, рух1 изды,
Ха1диймыра ац1ыд ха1л изды, мал изды.
Дур выды мизы гъад, ширинды ч1ел изды,
Вы ваз гъад выш изды , виригь гъад йыгъ, изды

Меджнун кал гъургъара вы адишды йыгъа,
Йешере адишне, шад йиъи ад йыгъа.

Ара хывхад:

Дилкеш тесниф
Вышедихьван, накь дишне сатыр а зы,
Йик1ид сирбыр джац1ыр, ва гетир а зы.
Иик1иыла урхас йикис диш зада вы,

Рыгара зас вы, сафды ниетдихьван,
Сир дагул гьыъыр, хъа1л мываъ ва захьван.

Захьван хъа1л выъыр хьур, вы шад рикис диш,
Кьат1 йишир зада, гьеч гукас йикис диш,
Рыгара зас вы, амаа умуд гъадиш.

Рыгара зас вы, сафды ниетдихьван,
Сир дагул гьыъыр, хъа1л мываъ ва захьван.

За илгьам лившури выды сесала,
Джендис хуш руъура, хуш нафасала,
Мелек риъиме вы, гирк1а маъ заала.

Изды йик1ид падишагь ришир а вы,
Изды йик1ид падишагь ришир а вы.

1. Илгьам (туърк.)-йик1ид джуш, ц1ай.

Дилкеш тесниф
(Азербайджан маралы)
Мару1гъ зы сатыр дарха1л,
Йаралы и мабдиш ха1л.
У1лис зы кьурбан йикихь,
Азербайджандид марал.

Вы былахада йиркьыйне,
Назбыр гьаъара гаркъыйне.
Гукур диш зы, дад гьабт1уйне,
Азербайджандид марал.

Вите «Йогъц1ыр рыш ад» сыва,
Джийранмашды виъи гьава.
Са1ч1ус «Иса былахада»,
Азербайджандид марал.

Вы былахада йиркьыйне,
Назбыр гьаъара гаркъыйне.
Гукур диш зы, дад гьабт1уйне,
Азербайджандид марал.

Сыкьы1с «Турш су былахада»,
Шуша шегьердид тахада.
Мигьманна рыкьа лахада,
Азербайджандид марал.

Вы былахада йиркьыйне,
Назбыр гьаъара гаркъыйне.
Гукур диш зы дад гьабт1уйне,
Азербайджандид марал.

1. «Йогъц1ырды рышед сыв.»-сывымыд дур.
2. «Исад былах»-былахмыд дур.
3. «Турш су»-Къарабагъди ад курорт.
4. Шуша-Азербайджандид шегьер.

Забул тесниф
Ай дели джийран,
Гьу1мур вас кьурбан.
Шудаъ беъэси,
Сывхы1р ад гьиджран.

Ара хывхад:

Йыгъа, выше рыкъы1 улабыр, лихьиси за,
Са ширин джан, вас кьурбан гьыъыр сукьуси зы.
Ва гьыъыд хъа1лбыр, ва гьыъыд назбыр,
Девирди каатхы1д -ха1фтабыр, вазбыр.
Йыгьа, выше рыкъы1 улабыр лихьиси за,
Са ширин джан вас кьурбан гьыъыр сукьуси зы.

Гъаъ хьад йыкьаси,
Е шад дикиси.
Хъа1л йыхды кар диш,
Е кехълебеси.

Ара хывхад:

Забул тесниф
Йы1кь га1дды риъи,
Зас идды риъи.
Ешед йик1ид вы,
Са мырад виъи.

Лигван хьылынды,
Ма1хъа1хъбыр лизды.
Быч1ихда вешед,
Билбил залилды.

Йиркьыны шад и,
Иик1 зада хад и.
Джендик ц1ай кахад,
Бук1амыйк дад ки.

Шадды йыгъырмыд,
Фикир виъи вы.

Йис гьаргуд риъи-
Вы зас эй, пери!
Дели йишир йик1-
Сабыр лаабт1ури.

Гъар вы йиркьыйне,
На1гьни гьыъыйне.
Ядлыма ад джан,
Шад и гьаргуйне.

Сафды улабыр,
Суьрмидид къашбыр.
Накь кыджывылц1ад,
Ла1гьлиед сесбыр.

Сахыр ай сыв, бан,
Йик1 гьыъыр виран.
Зас выды йиркьын,
Вишири дарман.

Йиркьыр назлы йар,
Виц1ири интизар.
Йазухъ гъу1нала,
Саъ сипхьури бар.

1. Интизар (туърк.)-ул гивхьин (ожидание).

Къатар тесниф
Хьадид кьулаа изды, йик1ик керкьыри,
Т1ут1кьур йик1 изды, мыкыры сукури.

Сигъид- гьац1ыр диш,
Гьутхьуд-гьац1ыр диш,
Гьац1ырийден вас:
Йаралы гьыъыри,
Йыхы1наа сукури,

Выды ч1илире,
Са ч1илире,
Са ч1илире.

Ара хывхад:

Писды ч1ел, писды виъи ц1ила, йарад джендис йыхы1д,
Гаракъ, зы шуды йыгъа йыгыр ади ч1илире.
Са ч1илире, са ч1илире,
Са ч1илире, йар,са ч1илире.

Ти йыгъа йыгардиш,-хьур вы хъа1рхы1ри,
Йик1 изды, эгъет1ир, хана хъа1рхы1ри.

Зы хъыхьыримихь,
Вы хъа1рхы1римихь — секки гийкьыр диш.
Эхир ла1шур зайкла,
Ц1ирехьум гьыъыри:
Выды ч1илире, выды ч1илире,
Выды ч1илире, выды ч1илире.

Ара хывхад:

Сарендж тесниф
Къалыди сахыр ай зы,
Туп сивтийне киирхьур диш зы,
Сазахьван, су1хбитдихьван киирхьури зы.

Ришбишде хъу1маду1гь,- хьуд,
Гуьтке,- хьуд, гуьткес дич1ир диш,
Хушды на1гьни гьухьур, эхир гуьткуьри.

Кьы1дире миннет выъыд,
Билбил гьеч валгас вич1ир диш,
Хьад йидкьыр , быч1 лидкьыр — билбил валгыри.

Бэсте-нигар тесниф
Ай хъыргад, гьаъ гаракъ, хьад ачых йишир а,
Улабыр рыкъы1 гъа изды, йила а вы.
Гьашкьыдид тарлан вишир, йик1 шад йишир,
Дердере ла1шур а йик1, йила адихь вы.

Ара хывхад:

Ха1лды ранг гъад,
Улабыр ад.
Маса мылвыц1 зы,
Эй наз хад дилбер.

Шилды майдана гъад вахтбыр, йик1иы хъаъ ва,
Лала быч1быр лулкьад вахтбыр, йик1иы хъаъ:
Улабыр рыкъы1 гъа изды, йила а вы,
Дердере ла1шур а йик1, бес йила а вы.

1. Тарлан (туърк.)-гвад.

Умуд гъадишды йар
(шур тесниф)
Ц1ыдды халя йийид ц1ай кал,
Кьулид ядал йишири зас.
Ришири зы залил,бейха1л,
Вада ваъ,-джухьур, йарамаз.
Ва йик1ис идды ч1илихьван,
Хъа1лед мык йиц1е гьыъыри.
Быт1рад, ширинды мизихьван,
Дагьраикла хьуъ хьед йыгыри.

Ара хывхад:

Ригя йихъигыд, гъу1ла1бый йиркьыр,
Зы рыгара хьур, гьагъзыр кьин гьыъыр.
Ад са ширин джан ва бирян гьыъыр,
Умуд гьадишды йар.
Гагь минийихьван, гагь тинийихьван,
Ы1хьа1 кал а вы са маннийихьван.
Иик1 гьутхьур а изды вахьван,
Умуд гъадишды йар.

Йиц1да йиц1ыр илчи ана,
Са выды илчи йиркьыр диш.
Зы, выр ад ч1илы гъамара,
Вы, кьул гевир, гьахъагур диш.
Зас вы гьаддухъун йыгарай,
Йис гьа1заб кывыри ва зас?
Гьамыъ йыхьыр, гьаруг вас тай,
Заикла йар хъирикис диш вас.

Ара хывхад:

Марах заала
(Шур тесниф)
Вы захда руръура, выше некьикде,
Гьаса, дагулана, лерчир хъу1ргъу1ре,
Иблисмар гепчире, выды гъиликде.
Зы гьагур мадана — дагул хъу1ргьу1ре.

Ара хывхад:

Марах заала, ай севгилим,
Севги дуьнйадид виъи.
Марах заала, ай севгилим,
Эхир вы изды риъи.

Сувга мываъ дамах,сувга мываъ наз,
Мырыддид, агъагъуд быч1 хьуъ хамабугь.
Зас ара рыгад кал, йис джыгад зы вас.
Нагъылаик кидбишды, дур хьуъ хамабугь.

Ара хывхад:

Йикь,-хьуйне ва зада, йикьис гьазыр и,
Вы хадишне рыкъа1, а1ч1ус йикис диш.
Выды рыкъа1 за джан сихьис гьазыр и,
Вы хадишне къадам ла1шус йикис диш.

Ара хывхад: