Российский ху1киметед кьухьнийды Ново-Огарево резиденцияди ха1сил дишир Российский Федерациедид Президент Владимир Путин не Республика Дагъыстанад Кьухьды Рамазан Абдулатипов.
Дагъыстанад Кьухьние ху1киметед Кьухьнийис ихтилатбыр гьыъыр региона йишир ад социально-экономический развитиедид сураа йыхьды дегишвалдымыкла гьадхы1д хьибды сыдыд арыди республикади кьуле выгыйне проектый управление.
«Агьвалат республикади махкамды виъи. Е хьибды сыдыд арыди кьуле выгыр Дагъыстана проектный управление ва кьабыл выъыд федеральный уровне ди. Е гьыъыр а проектный офисбыр сиене министерствама, ведомствама, сиене муниципальный образованиема. Гьадис гюре еда йишир сиене гвалахбыр дюз-дюзгин хъаъас ва гъилы лихъивис сахьусды кьул экономика.
Промышленность лаъ виъинид сураа е кинидиъи хьурагид Российский Федерациеди хьудды регионмык. Гьа хьибды сыдыд арыди е сельскохозяйственный производствадид саъвалды лувза хъывыъыр. Бала убур е рыхы1ре а экономикадид «обеление» проектес.
Хьели ихьды бюджет ц1амды йиъидыла, е убур рыхы1ре харджимыд оптимизациедис. Шесды сыда бюджетед харжибыр е оптимизировать гьыъыр 3 миллиард 100 миллиона йыхы1р. Мистед сыда е сихьир а план 4 млрд. манутмыд. Гьадисды резервабыр аниъи»,- гьухьур Дагъыстанад Кьухьние.
Гьадыла саваенди регионад кьухьние ихтилат гьыъыр йишид сечкимыла ва республикадид Иджлас ц1ине вишиникла – баласды депутатар цинене кет1ир абыр диъи.
«Агьвалат махкам виъид гьагва гьыъыр е йыгыд сечкимыра республикадид иджласа ва Ху1киметед Думади. Ху1киметед Думади йишир ай 89% сесмыд «Единый Россиядыхда», республикадид иджласа — 75%. Ва сахьусды хыл йиъи 20 сыдыд арыди 57 проецнта йыхы1р ц1ине вишир ад республикадид Иджлас. Гьадид сураа ки эккед гвалах выгыргара а»,- гьухьур Абдулатипова.
Республикадид Кьухьние гьагва гьыъыр Россиядид Президентес шумуд иди ц1инды проект, хайир высды Дагъыстан Республикадид лаъва1лис.
Гьадыла хъуъ Дагъыстанад Кьухьние ихтилат гьыъыр, шыв гьаъара ади республикадид ва федеральный органмыра республикади вишир ад чрезвычайный агьвалатад бадана.
«10 йыгъад арыди Дагъыстана эккед гьугъалбыр ай ва зиян выр канализациедис. Гьадис гюре ква1ч1ур ай т1алхъыд хьебыр, ва гьадире йишид йиъи отравлениебыр. Гъийгъа больницама а 273 инсан. Хьурагинды йыгъала – 30 инсан ц1ам хъидшир а. Дыркьыд вышга адиш. Кьва1р инсан ай реанимациеди, сабыйды гьабишикла хъишир сихъигыр а ва кьва1рхьусды йыха хъу1гъу1ре а.
Баласды йишир ад легкий отравлениебыр йиъи ва баласдыбыр диъий хынимер. 273 инсындикла – 80 кьухьдыбыр, мададбыр – хынимер. Роспотребнадзора ки, ва мадды организациемыра ки выгыргара а лазимды эккед гвалах, гьад агъвалат контроле лювшур а Российский Федерациедид Седри Дмитрий Анатолевич Медведева, ехьван гьалгыр ай, йыхы1р ай тангабыр ФОМСара ки, ва Дагъыстан Республикадид правительствадире ки. Российский Федерациедид здравоохранениедире выр ай лазимды вакцинабыр ва дарманбыр, гьадыла агьвалат йыха хъу1вгъу1ре а. Анна Поповара гьади сиене гвалахбыр гьыъыр ай ва хъа1рхы1р гьада йыха хъу1гъу1ре гьагвуйне.
Гьа1р йыгъа гвалах ваъара а республикадид штабара, хъаъара а Махачкалди порядок. Аммани сахьусды кьул, сиене мидыла хьуъды сыдырма гьа системадире са гвалах ваъара адиший ва баласды идарабыр, гьамык кине водоканал ки, выр ай хьурагинды кьухьдыбишды бегедебишде, ва гьа инсанаше сыдырмыхьван гьада джибе ирхьере ай тангабыр, джырыхы1ре тангабыр ремонтас, реконструкциедис. Гьадыла Следственный комитетед управлениедире гьаъара а уголовный дело. Гьа гвалахбыр е гьаса сатасдиш, ми гвалахала хъуъ е кьабыл гьаъас лап жесткий мерабыр», — гьухьур Р. Абдулатипова.